From Newsgroup: soc.culture.polish
Napisa+eem prac-O naukow-a, medyczn-a
na temat witaminy B5
Ka++dy mo++e por||wna-c moj-a prac-O naukow-a, opart-a na literaturze naukowej, ze +|r||d+eem dziennikarskim
================
Naukowa, analityczna praca na temat witaminy B5 (kwasu pantotenowego), oparta na dost-Opnych danych klinicznych i ++ywieniowych:
Witamina B5 (Kwas pantotenowy): Znaczenie biologiczne, niedobory, nadmiar i +|r||d+ea
Streszczenie
Witamina B5, znana tak++e jako kwas pantotenowy, jest rozpuszczaln-a w wodzie witamin-a z grupy B, niezb-Odn-a dla wielu funkcji metabolicznych, w tym syntezy koenzymu A (CoA). Celem niniejszej pracy jest przedstawienie jej roli fizjologicznej, przyczyn niedobor||w, skutk||w nadmiaru oraz okre+clenie zapotrzebowania i naturalnych +|r||de+e w diecie cz+eowieka.
1. Witamina B5 rCo podstawowe informacje
Witamina B5 (kwas pantotenowy) to zwi-azek organiczny zbudowany z pantoinianu i +#-alaniny. Nazwa pochodzi od greckiego s+eowa pantothen, oznaczaj-acego rCRze wszystkich stronrCY, co odzwierciedla jej powszechne wyst-Opowanie w ++ywno+cci.
Rozpuszczalno+c-c: w wodzie
Stabilno+c-c: niestabilna w wysokiej temperaturze, kwa+cnym i zasadowym +crodowisku
Forma aktywna: Koenzym A (CoA), fosfopanteteina
Synteza przez mikroflor-O jelitow-a: mo++liwa, ale niewystarczaj-aca dla pokrycia zapotrzebowania
2. Witamina B5 rCo funkcje w organizmie
Witamina B5 uczestniczy w wielu kluczowych procesach metabolicznych:
Efo4 Synteza koenzymu A (CoA): niezb-Odny do metabolizmu w-Oglowodan||w, t+euszcz||w i bia+eek
Efo4 Cykl Krebsa: CoA +e-aczy si-O z reszt-a acetylow-a raA acetylo-CoA raA kluczowe dla produkcji ATP
Efo2 Synteza kwas||w t+euszczowych, cholesterolu, hormon||w steroidowych (kortyzol, testosteron)
Efoa Metabolizm neurotransmiter||w: wp+eyw na syntez-O acetylocholiny
Efaa Procesy naprawcze kom||rek i b+eon biologicznych
EfAa Wp+eyw na zdrowie sk||ry, w+eos||w, paznokci
3. Co negatywnie wp+eywa na zawarto+c-c witaminy B5?
Obr||bka termiczna ++ywno+cci: gotowanie, sma++enie i przetwarzanie zmniejszaj-a zawarto+c-c B5 nawet o 30rCo50%
Dieta wysoko przetworzona rCo uboga w witaminy z grupy B
Alkoholizm i palenie tytoniu rCo zwi-Okszaj-a zapotrzebowanie metaboliczne
Stres przewlek+ey i intensywny wysi+eek fizyczny rCo przyspieszaj-a zu++ycie
Antybiotykoterapia i leki sulfonamidowe rCo mog-a zaburza-c syntez-O i wch+eanianie witaminy
Choroby przewodu pokarmowego: celiakia, choroba Le+cniowskiego-Crohna, zaburzenia flory jelitowej
4. Niedob||r witaminy B5
Niedob||r B5 u ludzi jest rzadki, ze wzgl-Odu na jej obecno+c-c w wielu produktach spo++ywczych. Mo++e jednak wyst-api-c w wyniku:
g+eod||wek, niedo++ywienia, diety eliminacyjnej
przewlek+eego alkoholizmu
zaburze+a wch+eaniania
Objawy kliniczne niedoboru:
zm-Oczenie, os+eabienie, b||le mi-O+cniowe
zaburzenia snu, dra++liwo+c-c, depresja
pieczenie st||p (burning feet syndrome), parestezje
problemy sk||rne rCo zapalenie, +euszczenie
zaburzenia trawienia i apetytu
obni++ona odporno+c-c
5. Ile witaminy B5 potrzebuje nasz organizm?
Normy dziennego spo++ycia (Adequate Intake rCo AI):
Grupa AI (mg/dzie+a)
Niemowl-Ota (0rCo12 m) 1,7rCo1,8
Dzieci (1rCo8 lat) 2rCo3
M+eodzie++ (9rCo18 lat) 4rCo5
Doro+cli (reN19 lat) 5
Kobiety w ci-a++y 6
Kobiety karmi-ace 7
+|r||d+eo: Food and Nutrition Board, Institute of Medicine (USA)
6. Nadmiar witaminy B5
Witamina B5 nie wykazuje toksyczno+cci nawet przy spo++yciu kilkuset mg dziennie.
Nie ustalono G||rnego Tolerowanego Poziomu Spo++ycia (UL).
7. Skutki uboczne przedawkowania witaminy B5
Cho-c rzadkie, mog-a wyst-api-c przy suplementacji >10 g/dzie+a:
biegunki
wzd-Ocia, b||le brzucha
niewielkie objawy toksyczne, takie jak nudno+cci
Brak danych o dzia+eaniach neurotoksycznych, hepatotoksycznych lub nefrotoksycznych.
8. Naturalne +|r||d+ea witaminy B5 w diecie
Witamina B5 jest szeroko rozpowszechniona:
Produkty bogate w B5 (na 100 g):
Produkt Zawarto+c-c B5 (mg)
W-atr||bka wo+eowa 6rCo8
Mi-Oso drobiowe (kurczak, indyk) 1rCo1,5
Jajka (++||+etko) 1,5
Ryby (+eoso+c, tu+aczyk) 1rCo2
Otr-Oby pszenne 2rCo4
Awokado 1,5
Grzyby (pieczarki) 1rCo2
Orzechy i nasiona 0,8rCo1,2
Broku+ey, kalafior 0,5rCo0,7
Mleko, produkty mleczne 0,3rCo0,5
Produkty pe+enoziarniste 0,4rCo0,6
Wnioski
Witamina B5 pe+eni kluczow-a rol-O w metabolizmie energetycznym i syntezie hormon||w.
Jej niedob||r, cho-c rzadki, mo++e prowadzi-c do powa++nych objaw||w neurologicznych i dermatologicznych.
Nadmiar jest zwykle dobrze tolerowany.
W+ea+cciwa, zr||++nicowana dieta pokrywa zapotrzebowanie bez potrzeby suplementacji.
Pi+cmiennictwo
Institute of Medicine (IOM). Dietary Reference Intakes. National Academies Press, 1998.
Higdon J, Drake VJ. Micronutrient Information Center. Linus Pauling Institute, Oregon State University, 2023.
World Health Organization (WHO). Vitamins and Mineral Requirements in Human Nutrition, 2nd ed. 2004.
Trumbo P. et al. Dietary reference intakes: Vitamin B5 (pantothenic acid). J Am Diet Assoc. 2002;102(10):1534rCo9.
Gropper SS, Smith JL. Advanced Nutrition and Human Metabolism. 7th ed. Cengage Learning, 2017.
Gringo <
gringo@gmail.com> posted:
Wiele m||wi si-O o niedoborze witaminy B5 i jej negatywnych skutkach dla zdrowia. Staraj-ac si-O unikn-a-c deficyt||w si-Ogamy niekiedy po suplementy diety, a te mo++emy przedawkowa-c. Jakie s-a objawy niedoboru i czym grozi nadmiar kwasu pantotenowego?
W tym artykule:
Witamina B5 rCo podstawowe informacje
Witamina B5 rCo funkcje w organizmie
Co negatywnie wp+eywa na zawarto+c-c witaminy B5?
Niedob||r witaminy B5
Ile witaminy B5 potrzebuje nasz organizm?
Nadmiar witaminy B5
Witamina B5 rCo podstawowe informacje
Witamina B5, czyli kwas pantotenowy, to witamina rozpuszczalna w wodzie. Przez niekt||rych nazywana jest r||wnie++ "witamin-a antystresow-a", poniewa++
wywiera wp+eyw na nadnercza - gruczo+e produkuj-acy adrenalin-O.
Nazwa kwas pantotenowy pochodzi od greckiego s+eowa "panthos" (wsz-Odzie)
i nawi-azuje do wszechobecno+cci. Odkryta przez R.J. Williamsa w 1935 roku witamina wyst-Opuje w ro+clinach i u zwierz-at, za+c w aptekach dost-Opna jest pod postaci-a preparatu o nazwie pantotenian wapnia. Jakie s-a jej najwa++niejsze zadania?
Witamina B5 rCo funkcje w organizmie
Kwas pantotenowy jest niezb-Odny do w+ea+cciwego funkcjonowania wszystkich kom||rek i organ||w w ludzkim organizmie. Bierze udzia+e w budowie kom||rek, zapewnia w+ea+cciwy wzrost i prawid+eowy rozw||j o+crodkowego uk+eadu nerwowego. Odgrywa istotn-a rol-O w produkcji hormon||w nadnercza oraz pomaga w kszta+etowaniu przeciwcia+e. Jest te++ potrzebna do przetwarzania przez organizm witamin, pomagaj-ac w zamianie w-Oglowodan||w, t+euszczy i bia+eek w energi-O. Jest niezb-Odna dla w+ea+cciwej odporno+cci organizmu, pomaga w zwalczaniu infekcji oraz przyspiesza proces gojenia si-O ran.
Witamina B5 wspiera funkcjonowanie m||zgu, bior-ac udzia+e w syntezie acetylocholiny rCo neuroprzeka+|nika istotnego dla pami-Oci, uczenia si-O i koncentracji rCo oraz wspomaga metabolizm energetyczny kom||rek nerwowych, wp+eywaj-ac korzystnie na odporno+c-c na stres i og||ln-a wydolno+c-c psychiczn-a.
Witamina B5 ma pozytywny wp+eyw na nasz wygl-ad rCo z uwagi na w+ea+cciwo+cci
przeciwzapalne i nawil++aj-aceegeneruje sk||r-O, redukuje wypryski i przyspiesza gojenie si-O ran oraz blizn powsta+eych na sk||rze.
Cenna "witamina antystresowa" rozprowadzana jest po wszystkich tkankach
w organizmie w postaci koenzymu A. Najwy++sze jej st-O++enie odnotowuje si-O w narz-adach, kt||rym potrzeba du++ej ilo+cci energii do w+ea+cciwego dzia+eania tkanek, czyli w w-atrobie, sercu i nerkach.
Co negatywnie wp+eywa na zawarto+c-c witaminy B5?
Kwas pantotenowy nie jest trwa+eym zwi-azkiem. Jest dosy-c odporny na dzia+eanie temperatury, nie niszczy go kr||tkotrwa+ey proces sma++enia, pieczenia czy gotowania - jest w stanie obroni-c si-O przed +credni-a temperatur-a. Ginie jednak w bardzo wysokiej temperaturze, jak r||wnie++ w bardzo niskiej, czyli np. podczas g+e-Obokiego mro++enia. Poza tym witamina B5 jest podatna na wp+eyw kwas||w i zasad. Niekorzystnie oddzia+euj-a na niego +crodki nasenne, alkohol, estrogeny oraz przechowywanie ++ywno+cci w puszkach.
Niedob||r witaminy B5
Deficyt witaminy B5 to do+c-c rzadki stan w organizmie cz+eowieka. Witamina ta do+c-c powszechnie wyst-Opuje w ++ywno+cci codziennie spo++ywanej przez przewa++aj-ac-a cz-O+c-c spo+eecze+astwa. Sporadyczne jej niedobory mog-a pojawi-c
si-O podczas stosowania bardzo restrykcyjnej diety czy g+eod||wek, w czasie chor||b jelit, zespo+eu z+eego wch+eaniania. Niekt||re leki mog-a r||wnie++ pogarsza-c wch+eanianie B5 - mowa tu m.in. o antybiotykach, lekach przeciwpadaczkowych i +crodkach nasennych.
Organizm, kt||remu brakuje odpowiedniej ilo+cci witaminy B5 zazwyczaj wysy+ea konkretne sygna+ey, na kt||re warto zwr||ci-c uwag-O, by szybko zainterweniowa-c. W+cr||d najcz-O+cciej wyst-Opuj-acych objaw||w niedoboru wiataminy B5 wymienia si-O:
stany zapalne sk||ry,
zaburzenia sk+eadu krwi,
os+eabienie, omdlenia,
trudno+cci z koordynacj-a ruchow-a,
spadek odporno+cci,
rozdra++nienie,
niepok||j, l-Ok,
pogorszenie apetytu, niestrawno+c-c,
przyspieszone bicie serca,
dr-Otwienie d+eoni i st||p.
Ile witaminy B5 potrzebuje nasz organizm?
Zapotrzebowanie na kwas pantotenowy uzale++nione jest od kilku czynnik||w. Inn-a dawk-O witaminy B5 powinny przyjmowa-c dzieci, a inne dawki
przypisane s-a do os||b doros+eych. Nie tylko wiek wp+eywa na zapotrzebowanie, jest ono r||wnie++ zale++ne od p+eci i stanu fizjologicznego (np. ci-a++a, laktacja).
Zgodnie z normami spo++ycia opracowanymi przez Instytut ++ywno+cci i ++ywienia, rekomendowane dzienne spo++ycie witaminy B5 wynosi:
ok. 1,7 mg-1,8 mg dla dzieci 0-12 miesi-Ocy,
2-4 mg dla dzieci w wieku 1-9 lat,
osoby doros+ee powinny przyjmowa-c 5 mg,
kobiety w ci-a++y - 6 mg,
kobiety w czasie laktacji - 7 mg.
Nadmiar witaminy B5
Witamina B5 wch+eania si-O w jelitach, a jej ewentualne nadmierne ilo+cci wydalane s-a wraz z moczem. Przedawkowanie jest zatem bardzo ma+eo prawdopodobne, szczeg||lnie je+cli m||wimy o nadmiarze dostarczonym z
diety. W sporadycznych przypadkach zdarza+ey si-O sytuacje, gdy pacjenci przedawkowali B5, przyjmuj-ac zbyt du++-a ilo+c-c suplementu z t-a witamin-a lub za++ywali zbyt wysokie dawki.
Nale++y pami-Ota-c, ++e suplementacji nie powinno podejmowa-c si-O "na w+easn-a
r-Ok-O", lecz w oparciu o konsultacje z lekarzem. Specjalista zaleca przyjmowanie suplement||w podstawie analizy przeprowadzonych bada+a i po wywiadzie z pacjentem na temat jego stylu ++ycia oraz przyjmowanych lek||w lub innych suplement||w.
Przyjmowanie zbyt du++ych ilo+cci kwasu pantotenowego mo++e skutkowa-c wyst-apieniem olegliwo+cci ++o+e-adkowych, biegunki, b||lu g+eowy, mo++e pog+e-Obia-c stres oraz zwi-Okszy-c ryzyko krwawie+a.
https://portal.abczdrowie.pl/witamina-antystresowa-jej-objawy-zobaczysz-na-skorze-a-odczuje-je-mozg/7149882223323776a
--- Synchronet 3.21a-Linux NewsLink 1.2